Luuvâ artikkâl tavesämikielân
Luuvâ artikkâl nuorttâlâškielân
Luuvâ artikkâl suomâkielân
1. Pärniperruuh. Vaanhimijpeiviruuđâi ucemusmeerijd já pärnitipšo torjuid puátá 4,2 % aladâs ive aalgâst. Toos lasseen priivaat tipšo torjust tipšolase oles meeri aleduvvoo 100 euroin 1.3.2023 rääjist. Pärnilase ohtuuhuolâtteijeealadâs meeri stuáru 5 euro ive 2023 ááigán. Elettemtorjuu já elettemiše meeri aleduvvoo 8,3 %. Luuvâ lase pärniperrui hiäđuin.
2. Uáppeeh. Uápputorjuu puáturääjih alaneh 20 %. Uáppee puáhtá tiänáđ 18 720 eurod, jis sun paajeed uápputorjuu 9 mánuppaajeest. Uáppuruuđáid puátá 4,2 % aladâs 1.8.2023. Uáppuruuđâ huolâtteijeealadâsân puátá 10 euro aladâs ive 2023 ááigán. Ollâškovlâuáppei tiervâsvuođâtipšomáksu stuáru ovttáin euroin 36,80 euron luuhâmpaajeest. Luuvâ lase uáppei hiäđuin.
3. Pargottes ulmuuh. Pargottesvuotâtorvoost puátá vuáimán uđđâ nubástustorvo paijeel 55-ihásáid, kiäh láá celkkum luovâs. Uápui jotteem pargottesvuotâhiäđu iššijn älkkeediteh. Pargottes ulmuu iäláttâhrááiđu aherääji aleduvvoo já máhđulâšvuotâ pargottesvuotâpeiviruuđâ lasepeivijd meddâlistoo ollásávt sist, kiäh láá šoddâm ive 1965 tâi ton maŋa. Vuáđupeiviruuđâ já pargomarkkântorjuu meeri aleduvvoo 1,49 e/pv. Uđđâ meeri lii 37,21 e/pv. Pargottesvuotâtoorvon mäksimnáál pärnialadâsâi mereh stuáruh 20 % ive 2023 ááigán. Luuvâ lase pargottemij hiäđuin.
4. Iäláttâhliih. Aalmugiäláttâhân, táhádâsiäláttâhân já iäláttuv finnee tipšotorjui puátá 4,2 % indeksaladâs. Oles aalmugiäláttâh ohtuu ässei lii 1.1.2023 rääjist 732,67 e/mp já táhádâsiäláttâh 922,42 e/mp. Kela täärhist iäláttuvâi já tipšotorjuu euromere sierâ ucâmušttáá. Iäláttâhuážžoo aassâmtorjust tuhhiittemnáál aassâmkoloi enâmusmeeri stuáru 7,8 %. Liegâdemkoloh tuhhiittuvvojeh aassâmkolloon 57 % ovdiist eenâb. Luuvâ lase iäláttâhlij hiäđuin.
5. Puoccâmân lohtâseijee torjuuh. Iänááš uási priivaattuáhtár meridem tutkâmušâi já tipšo koloi Kela-sajanmáávsuin meddâlistojeh. Puátteevuođâst Kela sajanmáksá maađhijd priivaat tiervâsvuođâhuolâttâsân tuš, jis tobbeen finnejum tipšo lii Kela sajanmäksimnáál. Talhâskoloi ihejiešvástádâs (talhâskáttu) lii 592,16 eurod ađai siämmáš ko ive 2022. Puoccâmpeiviruuđâ sehe vajodittem- já sierânâstipšoruuđâ ucemusmereh aleduvvojeh 1,28 e/pv. Uásipuoccâmpeiviruutân já vajodittemruutân puátá lase njyebžimvääri. Luuvâ lase puoccâmân lohtâseijee torjuin.
6. Áigápuátutoorjâ. Toorjâ aleduvvoo aalmugiäláttâhindeks miäldásávt 4,2 %:jn. Ohtuu ässee vuáđu-uási aleduvvoo 22,14 euroin 555,11 euron mánuppaajeest. Toos lasseen vuálá 18-ihásii vuáđu-uási aleduvvoo 10 %:jn ive 2023 ááigán. Päärni ave já oobij já viiljâi mere mield päärni vuáđu-uási meeri áigápuátutorjust lii 327,51–421,88 e/mp. Luuvâ lase áigápuátutorjust.
7. Almos aassâmtoorjâ já šleeđgâ hade tivrom. Almos aassâmtorjust tuhhiittemnáál aassâmkoloi enâmusmeeri aleduvvoo eellimkoloindeks mield. Ovdâmerkkân Helsigist ohtuu ässee ulmui puáhtá tuhhiittiđ aassâmkoloid ive 2023 enâmustáá 582 e/mp (537 e/mp ive 2022). Sierâ liegâdemkoloh já peerâtáálu tipšokoloh tuhhiittuvvojeh aassâmkolloon 57 % ovdiist eenâb. Toos lasseen koskâpuddâsâš šleđgâtoorjâ iššeed uccáátiänájeijeid stuorrâ šleđgâkoloiguin uđđâive-cuáŋuimáánust 2023. Luuvâ lase aassâm torjuin já šleđgâtorjust.
8. Koronan lohtâseijee torjuuh. Njuámmootavdâpeiviruuđâ mieđeetmân kyeskee koskâpuddâsiih nubástusah noheh 31.12.2022. Njuámmootavdâpeiviruuđâ finnim váátá vuod njuámmootaavdâin västideijee tuáhtár toohâm miärádâs. Kela máksá ain sajanmáávsu priivaat tiervâsvuođâhuolâttâsâst tohhum koronaiskosijn já iskos tâi puákuttâs väldimân tohhum maađhijn. Sajanmáávsu puáhtá finniđ 30.6.2023 räi. Luuvâ lase koronanubástusâin (suomâkielân).
